Omdat de corona crisis langer gaat duren dan aanvankelijk gehoopt, lijkt een verlenging van de Tozo regeling (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers) inmiddels vrijwel zeker. Echter lijkt het erop dat de inkomensregeling voor ZZP’ers onder strenge voorwaarden zal worden verleend.
Geen liquiditeitseisen bij eerste Tozo
Tot nu toe heeft het kabinet bijna geen eisen gesteld aan de aanvragers van de Tozo omdat er snel gehandeld diende te worden gelet de hoge nood die kort na de ‘intelligente lockdown’ ontstond. Daarmee werd, zoals met alle maatregelen rondom de corona crisis in Nederland, een beroep gedaan op het moraal van de bevolking en zijn aan ZZP’ers geen eisen ten aanzien van liquiditeit gesteld. Iets dat overigens ook voor de regelingen voor MKB en grote ondernemingen geldt. Met andere woorden: ook ZZP’ers die voldoende buffer hebben en niet in directe nood zijn geraakt, kunnen gebruik maken van de Tozo. Dat is een groot verschil ten aanzien van de bestaande bijstandsregeling voor zelfstandigen (Bbz), waar zo’n liquiditeitstoets juist wél geldt. En het is inmiddels wel zo goed als zeker dat dit bij de verlening niet meer het geval zal zijn.
Verlenging van de Tozo onder strengere voorwaarden
Na de invoering van de Tozo hebben ruim 400 duizend zelfstandigen steun aangevraagd bij hun gemeente. Dit aantal was dusdanig groot, dat de overheid er niet aan ontkomt om bij verlenging deze regeling strengere eisen te hanteren voor de aanvragers.
Partnertoets
Het kabinet zal voor ZZP’ers die van de verlening van de inkomensregeling gebruik willen maken, het inkomen van de partner meenemen in de toets. Deze partnertoets is bedoeld om de staatssteun alleen nog mogelijk te maken voor zelfstandigen die echt in nood zitten. Vanaf juni zullen ZZP’ers die de mogelijkheid hebben om terug te vallen op het inkomen van hun partner, niet meer in aanmerking komen voor de Tozo regeling.
Zelfstandigen die de aanvraag doen, dienen dan ook schriftelijk te verklaren dat hun partner niet over voldoende middelen beschikt om het verlies in inkomen op te vangen. Voor de gemeentes, die de aanvragen verwerken, zal er een mogelijkheid tot terugvordering van onterechte steun in het leven worden geroepen.
Vermogenstoets is onhaalbaar
Een andere mogelijkheid om de Tozo voorwaarden voor aanvragers aan te scherpen zou een vermogenstoets kunnen zijn. Deze toets zal op hetzelfde principe rusten als voor mensen die bijstandssteun (Bbz) aanvragen. ZZP’ers die beschikken over spaargeld of een koophuis dienen eerst deze middelen te gebruiken om in hun levensbehoeften te voorzien, alvorens zij de steunaanvraag doen. De tijd die de vermogenstoets in beslag neemt is echter dusdanig lang dat dit in de praktijk onuitvoerbaar zal zijn voor de gemeentes.
Impact
De commissie Participatie, Schuldhulpverlening en Integratie van de VNG geeft aan begrip te hebben voor de behoefte om een toets in te voeren om de excessen eruit te filteren maar spreekt daarbij haar bedenkingen uit. De vermogenstoets wordt in ieder geval als onhaalbaar afgedaan gelet de reeds bestaande druk bij de gemeenten en de lange doorlooptijd die door de vermogenstoets zal ontstaan. Maar ook de invoering van de partnertoets zal praktisch gezien veel complicaties met zich mee brengen. Gemeentes kampen al met een te krappe bezetting, waardoor de wachttijden voor ZZP’ers die de steun hebben aangevraagd alleen nog maar langer zullen worden.
De ministerraad zal vandaag (15 mei) verlenging van de Tozo regeling behandelen en naar verwachting zullen de nieuwe voorwaarden in de loop van de volgende week door het kabinet worden aangekondigd.
